Dla lekarzy, farmaceutów oraz innych świadczeniodawców.
W związku z licznymi skargami dotyczącymi nierespektowania uprawnień dla Podopiecznych Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia przypomina o szczególnych uprawnieniach w zakresie korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej, tj. prawa do korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej oraz z usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach - art. 47c ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2021 r., poz. 1285 z późn. zm.), jak również prawa do korzystania z ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych bez skierowania lekarza ubezpieczenia zdrowotnego (art. 57 ww. ustawy), a także braku w widocznym miejscu lub nieaktualnej pisemnej informacji w placówkach opieki zdrowotnej o powyższych uprawnieniach, pomimo obowiązku wynikającego z art. 47c ust. 5 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.
Poniżej przedstawiono skondensowaną informację na temat poszczególnych grup Podopiecznych Urzędu - osób uprawnionych do korzystania z ww. przywilejów.
OSOBY UPRAWNIONE
Pierwszą grupą osób uprawnionych do korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej oraz z usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach oraz uprawnionych do korzystania z ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych bez skierowania lekarza ubezpieczenia zdrowotnego są osoby posiadające uprawnienia kombatanckie przyznane przez Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych w drodze decyzji administracyjnej na podstawie przepisów ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 517 z późn. zm.). Osobom tym Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych wydaje odpowiednie zaświadczenie.
Część środowiska kombatanckiego – osoby najbardziej zasłużone dla odzyskania przez Polskę niepodległości, które walczyły z bronią w ręku, są członkami Korpusu Weteranów Rzeczypospolitej Polskiej i z tego tytułu otrzymują legitymację, której wzór określony został w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 maja 2014 r. w sprawie legitymacji członka Korpusu Weteranów Walk o Niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2014 r., poz. 620). Osoby posiadające legitymację członka Korpusu Weteranów Rzeczypospolitej Polskiej zawsze posiadają uprawnienia kombatanckie, a co za tym idzie mogą korzystać ze specjalnych uprawnień w zakresie dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.
Kolejną grupą szczególnie zasłużonych dla Polski kombatantów, uprawnionych do korzystania z przywilejów w zakresie świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych są inwalidzi wojenni oraz osoby represjonowane legitymujące się odpowiednio: książką inwalidy wojennego – wojskowego o symbolu ZUS Rw-51 i legitymacją osoby represjonowanej o symbolu ZUS Rw-52. Dokumenty te wydawane są przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, a ich wzory zostały określone w Rozporządzeniu Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 czerwca 2004 r. w sprawie trybu wydawania i anulowania książki inwalidy wojennego (wojskowego), dokumentów wymaganych do jej wydania oraz wzoru książki inwalidy wojennego (wojskowego) (Dz.U. z 2004 r. Nr 158, poz. 1653) oraz w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 marca 2003 r. w sprawie trybu wydawania i anulowania legitymacji osoby represjonowanej, dokumentów wymaganych do jej wydania oraz wzoru legitymacji osoby represjonowanej (Dz.U. z 2003 r. Nr 61, poz. 539 z późn. zm.). Książka inwalidy wojennego (ZUS Rw-51) potwierdza prawo do leczenia poza kolejnością, natomiast legitymacja osoby represjonowanej (ZUS Rw-52) - nie. Osoby represjonowane winny zatem, chcąc skorzystać z uprawnienia do leczenia poza kolejnością, przedstawić inny dokument, np. zaświadczenie o uprawnieniach kombatanckich.
Prawo do leczenia poza kolejnością przysługuje także osobom posiadającym potwierdzony decyzją Szefa UdSKiOR status działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych na podstawie ustawy z dnia 20 marca 2015 roku o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych (t. j. Dz.U. z 2021 r., poz. 1255). Działacze opozycji antykomunistycznej oraz osoby represjonowane z powodów politycznych otrzymują z Urzędu legitymację, potwierdzającą uzyskany przez nich status. Wzór legitymacji określony został w Rozporządzeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 sierpnia 2017 r. w sprawie odznaki honorowej i legitymacji dla działaczy opozycji antykomunistycznej lub osób represjonowanych z powodów politycznych (Dz.U. z 2017 r., poz. 1602).
Od 30 października 2018 r. przywileje w zakresie dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych posiadają osoby deportowane do pracy przymusowej lub osadzone w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich. Na mocy ustawy z dnia 20 lipca 2018 roku o zmianie ustawy o świadczeniu pieniężnym przysługującym osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2018 r., poz. 1552) osoby te zostały włączone do grupy osób posiadających uprawnienia wskazane w art. 47c oraz art. 57 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Dokumentem potwierdzającym posiadanie uprawnień osoby deportowanej do pracy przymusowej jest legitymacja, którą wydaje Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, zgodnie z wzorem określonym w Rozporządzeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 października 2018 r. w sprawie wzoru legitymacji osoby deportowanej do pracy przymusowej lub osadzonej w obozie pracy przez III Rzeszę lub Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich (Dz.U. z 2018 r., poz. 2044).
Najnowszą grupą osób uprawnionych – Podopiecznych Urzędu, posiadających od 10 maja 2019 r. prawo do korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej oraz z usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach są: żołnierze zastępczej służby wojskowej, tj. osoby, o których mowa w art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 2 września 1994 r. o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach przysługujących żołnierzom zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnianym w kopalniach węgla, kamieniołomach, zakładach rud uranu i batalionach budowlanych (Dz.U. z 2020 r., poz. 619 z późn. zm.) oraz cywilne niewidome ofiary działań wojennych, tj. osoby, o których mowa w art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 16 listopada 2006 roku o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach przysługujących cywilnym niewidomym ofiarom działań wojennych (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 684 z późn. zm.). Zarówno żołnierze - górnicy jak i cywilne niewidome ofiary działań wojennych posiadają także prawo do korzystania z ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych bez skierowania lekarza ubezpieczenia zdrowotnego. Dokumentem potwierdzającym prawo do korzystania z uprawnień, o których mowa w ww. ustawie, jest w przypadku żołnierzy zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnianym w kopalniach węgla, kamieniołomach, zakładach rud uranu i batalionach budowlanych Zaświadczenie o uprawnieniach żołnierzy zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnianym w kopalniach węgla, kamieniołomach, zakładach rud uranu i batalionach budowlanych wydawane przez Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych oraz w przypadku cywilnych niewidomych ofiar działań wojennych legitymacja cywilnej niewidomej ofiary działań wojennych, wystawiona przez organ rentowy, wg wzoru określonego w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 1 lutego 2007 r. w sprawie legitymacji cywilnej niewidomej ofiary działań wojennych (Dz.U. 2007 r. Nr 24, poz. 153).
Mając na uwadze powyższe, przypominam o szczególnych uprawnieniach Podopiecznych Urzędu w zakresie dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, o konieczności przeszkolenia personelu rejestrującego pacjentów oraz lekarzy w zakresie grup osób posiadających szczególne uprawnienia i dokumentów je potwierdzających. Proszę także o zwrócenie uwagi na konieczność aktualizacji pisemnej informacji o szczególnych uprawnieniach w zakresie dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych w miejscach rejestracji pacjentów do udzielania świadczeń opieki zdrowotnej, w miejscach udzielania świadczeń podstawowej opieki zdrowotnej oraz w aptekach.
Dodatkowo w załączeniu przekazuję wzory dokumentów potwierdzających prawo do szczególnych uprawnień dla Podopiecznych Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, z prośbą o przekazanie ich personelowi rejestrującemu w państwa placówkach.
Załączniki:
Wzór zaświadczenia o uprawnieniach kombatanckich
Wzór legitymacji Członka Korpusu Weteranów Walk o Niepodległość RP
Wzór legitymacji inwalidy wojennego Rw-51
Wzór legitymacji osoby represjonowanej Rw-52
Wzór legitymacji cywilnej niewidomej ofiary działań wojennych
